T24 Dış Haberler
Çekya Adalet Bakanı Pavel Blazek, zimmete para geçirme, uyuşturucu ticareti ve yasa dışı silah bulundurma suçlarından yıllarca hapis yatmış olan Tomas Jirikovsky'den milyonlarca Euro değerinde kripto parayı bağış olarak kabul etti. Bakan istifa etmiş olsa da bağış skandalı Başbakan Petr Fiala’nın yeniden seçilmesini tehlikeye sokuyor.
Çekya hükûmeti, şu sıralar popülist eski Başbakan Andrej Babiš’in yeniden iktidara dönmesini muhtemel kılan bir skandalla sarsılıyor. Emniyet görevlilerinin Adalet Bakanlığı’nın mart ayında kabul ettiği bir bağışla ilgili soruşturma başlattığı ortaya çıktı. Bu bağışın miktarı 40 milyon Euro’yu aşan değerde Bitcoin’den oluşuyor.
Bağışın miktarından çok bağış sahibinin, geçmişte zimmete para geçirme, uyuşturucu ticareti ve yasa dışı silah bulundurma suçlarından yıllarca hapis yatmış olan Tomas Jirikovsky’nin olması.
Dört yıl önce tahliye edilen Jirikovsky, el konulan elektronik cihazlarına mahkeme kararıyla tekrar erişim hakkı kazanmış ve bu sayede değerleri büyük oranda artan Bitcoin cüzdanlarına ulaşmıştı. Sahip olduğu Bitcoin’lerin üçte birini bağış olarak Adalet Bakanlığı’na teklif etti ve bakanlık bu teklifi paranın kaynağını araştırmadan kabul etti. Adalet Bakanı Pavel Blazek, bu Bitcoin’leri mayıs ayı sonunda açık artırmayla krona çevirdi; bu paranın dijitalleşme projelerinde kullanılacağı belirtildi.
Adalet Bakanı Blazek: Her şey yasal şekilde gerçekleşti
Blazek, bu sürecin hiçbir sorun teşkil etmediğini savundu. Sözleşme imzalandığında, bu kripto paranın suç faaliyetleriyle elde edildiğine dair herhangi bir işaret olmadığını belirtti. Paranın “temiz” olduğunu ve her şeyin “ultra yasal” yürüdüğünü söyledi.
Eski bir uyuşturucu satıcısının bakanlığa bu kadar büyük bir bağış yapmış olmasıyla ilgili olarak da “Cezasını çekmiş bir insan neden böyle bir şey yapmasın ki?” yorumunda bulundu ve bağışın "bir tür kefaret" olabileceğini öne sürdü.
Ancak polis, Bitcoin’lerin yasa dışı faaliyetlerle bağlantılı olabileceğinden şüpheleniyor. Bu nedenle iki aydır görevi kötüye kullanma, kara para aklama ve uyuşturucu ticareti iddialarıyla ilgili soruşturma yürütülüyor.
Haberler geçen hafta sonu kamuoyuna yansıdıktan sonra Blazekistifa etti. Suçsuz olduğunu savundu, ancak hükûmet koalisyonuna zarar gelmemesi için görevi bıraktığını açıkladı.
Skandal henüz bitmiş değil; seçimler yaklaşıyor
Ancak skandal henüz bitmiş değil. Çekya, dört ay sonra seçime gidecek. Bu hafta Başbakan Petr Fiala da uzun bir açıklama yayımlayarak paranın, devletin suç gelirlerini aklamak için kullanılmış olabileceğine dair endişeleri anladığını söyledi. Fiala, bu şüphenin tamamen aydınlatılması gerektiğini ve bu konuda istihbarat servislerinden de yararlanılacağını belirtti.
Muhalefet lideri Andrej Babiš de atağa geçti. Hükûmeti uyuşturucu parası aklamakla suçlayan Babiš, hükûmeti topluca istifaya çağırdı. Babiš en azından Maliye Bakanı’nın bu bağışı bilmesi gerektiğini, hatta muhtemelen Fiala’nın da haberdar olduğunu iddia ediyor. Olaydan “en üst düzeylere kadar ulaşan bir yolsuzluk kanseri” olarak söz eden Babiš, ODS’yi de “çoktan yasaklanması gereken suç örgütü” olarak nitelendirdi. Hükümet kendi isteğiyle istifa etmezse, gensoru oylamasıyla düşürmekle tehdit etti.
Skandal, Fiala’nın partisine zarar verebilir
Cumhurbaşkanı Petr Pavel de olayla ilgili “büyük bir karmaşa” ifadesini kullanarak, bunun devlet kurumlarına olan güveni ve Çekya’nın itibarını zedeleyebileceğini söyledi. Ancak ekim başında zaten genel seçim yapılacağı için hükûmetin istifasının uygun olmadığını belirtti.
Uzmanlar, skandalın zamanlamasının manidar olduğuna dikkat çekerek, bu durumun seçimde Fiala’nın partisine zarar verebileceğini ve ülkede zaten siyasete duyulan güvensizliği daha da artırabileceğini hatırlatıyorlar.
