Uluslararası Sendikalar Konfederasyonu (ITUC) tarafından yayımlanan 2025 Küresel Haklar Endeksi Raporu’nda Türkiye, bu yıl da işçi haklarının ciddi şekilde ihlal edildiği ülkeler arasında yer aldı. Raporda, grev, örgütlenme, toplu sözleşme ve ifade özgürlüğü gibi temel haklarda yaygın ihlaller tespit edildi.
İsviçre’nin Cenevre kentinde, Birleşmiş Milletler Cenevre Ofisi’nde düzenlenen etkinlikte rapor kamuoyuyla paylaşıldı. Toplantıya, Devrimci İşçi Sendikaları Konfederasyonu (DİSK) Genel Başkanı Arzu Çerkezoğlu ve Genel Başkan Yardımcısı Özkan Atar da katıldı.
Raporda, Türkiye’de sendika kurmanın, toplu sözleşme yapmanın ve grev hakkını kullanmanın ya yasaklandığı ya da ciddi riskler taşıdığı belirtildi. Türkiye’nin de aralarında bulunduğu Bangladeş, Belarus, Ekvador, Mısır, Esvatini, Myanmar, Nijerya, Filipinler ve Tunus, işçiler için en kötü 10 ülke olarak sıralandı.
Raporda, Türkiye’ye dair şu tespitlere yer verildi:
"Sendika kurma, toplu sözleşme ve grev hakkı ciddi şekilde engellenmektedir.
Grev hakkı yok sayılmakta, polis müdahalesi rutin hale gelmektedir.
Toplu sözleşme hakkı fiilen engellenmekte, sendika yetkileri keyfi biçimde reddedilmektedir.
Sendikacılar sistematik olarak gözaltına alınmakta ve tutuklanmaktadır.
İfade ve gösteri özgürlüğü kısıtlanmaktadır.
Kamu kurumları doğrudan sendika karşıtı uygulamalarda bulunmaktadır."
ITUC, Türkiye’de sendikal örgütlülüğün, veri manipülasyonu yoluyla kırıldığını ve bu durumun örneklerinden birinin DİSK/Dev Sağlık-İş sendikasına yönelik uygulamalar olduğunu belirtti.
Raporda, Sağlık Bakanlığı’nın kayıtlarında sendika üyeliklerinin silinmesi sonucu yüzde 0,99’da kalan sendikanın toplu sözleşme yapamaz hâle geldiği, silinen üyeler arasında DİSK Genel Başkanı Arzu Çerkezoğlu’nun da bulunduğu ifade edildi.
BirGün'ün haberine göre, 2024 yılına ilişkin bazı veriler şu şekilde sıralandı:
6 bin 750 HAK-İŞ üyesi işçi işten çıkarıldı.
30 binden fazla işçi sendikadan istifa etmeye zorlandı.
10 bin sağlık emekçisini temsil eden DİSK/Dev Sağlık-İş’in yetkisi, üyelik kayıtlarının silinmesiyle düşürüldü.
DİSK, KESK ve diğer konfederasyon yöneticileri hakkında eski tarihlere dayanan soruşturmalar açıldı.
1 Mayıs 2024’te Taksim’e yürümek isteyen yaklaşık 240 kişi gözaltına alındı.
